“Hawn min, addirittura, addirittura, ried ir-riżenja tal-brigadier. Mela x’jagħmel ma jirriżenjax il-brigadier! Qed ngħidlu lill-brigadier, ‘Brigadier, personally, as Norman Lowell, I am speaking on behalf of a lot of people who stand behind you, don’t ever think about it. Because if the brigadier goes, a lot more will go with him.’ Għaliex? Sempliċissima. Għax hu l-brigadier huwa l-punto di riferimento tal-armata. Jekk jirriżenja, kif hawn hafna jriduh jirriżenja, l-armata resigns with him. ‘Resigns’ in the English sense – tirrassenja ruħek. L-armata jgħidu ara, tajruh lill-brigadier. Mela jiena biċċa suldat… U meta tqum imbagħad ir-rewwixta l-oħra, li ġejja, għax dawn like waves, it will happen, ngħidulhom ‘Sur Politikanti, morru intom issa ddefendu lil pajjiżna u lil uliedna. Morru intom. Ja qatta’ spineless.’
Qed ngħidlu lill-brigadier lanqas if you have the most grave, the most serious of personal problems, u f’cirkustanzi normali, you resign for personal reasons, minħabba xi mard fil-familja allaħares qatt, we stand behind him. Ara ma jfettillekx! Lo stato e’ la prima cosa. Malta tiġi l-ewwel u qabel kollox. Ma jistax jirriżenja l-brigadier. Ma jistax. Qas kieku jrid ma jista’. Għax inkella niksru l-ispina dorsale tal-armata tagħna, our boys.
Jekk, allaħares qatt, l-armata tiġi demoralizzata, which, u żgur, kif ġralhom l-Amerikani fil-Vietnam. Qalgħu xebgħa mingħand erbgħa ..bir-ross hemm u bil-bicycles. U żgur għax kien hemm il-poplu kontrihom. Qatgħu qalbhom is-suldati kif qed jagħmlu fl-Irak. Kollha jinżgħu l-uniformijiet. Ma jgħidulniex imma. 8000 Americans have deserted from Irak. 8000. Kollha s-Sirja qegħdin. Ma jgħidulekx u żgur. Trid tfittex l-internet tagħna, is-sites tagħna biex tinduna. Għaliex? Għax il-poplu mhux magħhom. Da żgur. Una guerra non voluta. Jekk aħna nagħmlu hekk, kif hawn dawn il-viljakki stabbing our army and our boys in blue in the back, minn fuq li qed jipproteġuna, jekk nagħmlu hekk, jibdew jiżbandaw. Jgħidlek jien għalfejn? Ħallihom jagħmlu li jridu. Anzi jekk joħorġuhom aħjar ħalli aħna, we go back to barrack life. U joħorġu jiskatenaw ruħhom. Imma mbagħad il-poplu ma jkollu xejn ħlief li jibda jiddefendi ruħu hu mbagħad. Imma mhux tajba dik għax dik tiġi vjolenza meskina. Li jien kontriha, completely. I’m against violence. Jiena ma rridx vjolenza meskina. Fit-triqat u fil-każini niġġieldu mal-klandestini. Le. Jiena rrid politikanti serji li huma jipproteġuna. Mela jien irrid nipproteġi ruħi ġo pajjiżi?! Imma għaddej dat-tradiment kontinwu.
Jiġu fuqi n-nies, ‘Imma Norman, x’se nagħmlu? Xil-marelli trid tagħmel Norman? Dejjem deħlin il-boats.’ Ħa ngħidlek x’taqbad tagħmel, it’s very simple. Very simple. Once they land ashore, they become a problem. Kif għidt – a multifaceted problem. So we have to stop them out, fourteen miles out. Costa quel che costa! We have to stop them fourteen miles out għidlu, lil busy bodies u lil NGOs – dawk li mgħandhomx x’jagħmlu f’ħajjithom. Erbat iqtates mgħandhomx x’jagħmlu b’ħajjithom sabu xi ħaġa x’jagħmlu f’ħajjithom. Il-bassaża jiżżattu. We stop them at fourteen miles. Erġa’ lura, darba. Erġa’ lura, tnejn. Erġa’ lura, tlieta. We have to be cruel to be kind for our children and posterity.
Jindaħlu. Kulħadd. U jgħidulna x’għandna nagħmlu pajjiżi oħra li nbelgħu. Pajjiżi oħra. Dak hemm dak l-impeċpeċ Frattini. X’qal dakinhar? Qal li Malta nagħmluha concentration. Malta, iżola, nagħmluha għar-refuġjati. Frattini, li llum qiegħed jirrappreżenta ma nafx hemm fl-Ewropa. L-ewwel darba li niltaqa’ miegħu dan, face-to-face, Brussel, hu mpeċpeċ u nkompli mpeċpċu iktar. Ngħidlu ‘Ma tistħix. Ma tistħix. Ma tistħix. Biċċa esecutore di Berlusconi, insomma biċċa businessman. Biċċa businessman iżżattat fil-politika. L’uomo piu’ pericoloso in Europa dak. Irid it-Turkija ħa jbigħ it-televixins. Għalhekk biss iridha t-Turkija, dak. U dan tiegħu, tal-partit tiegħu Frattini. Malta nagħmluha a refugee centre għall-Afrikani? Malta, a sacred island? Malta, a sacred island, a power spot? Malta, l-iktar pajjiż – territorju mhux pajjiż, territorju spiritwali li hawn fid-dinja? Hawn u s-Siberja biss jeżistu, tnejn! Lanqas joqgħod ħdejna Stonehenge.
Tħaffer kullimkien u ssib Żmien il-Qedem, u nagħmluha centru għall-Afrikani, ja purcinell li int! Issa nqiegħdek la niltaqa’ miegħek. Ikollu jagħmel apoloġija dak! Tagħha! Pubblika! Kif qal hekk pubbliku jrid al marelli jagħmilha! Għidlu lil Frattini!
Mela nżommuhom 14 miles. Jekk iridu jeħduhom huma. Jeħduhom. Mhux kuntenti bihom. Mela jżommuhom huma. Mela aħna! Aħna, we send them back, 20 miles to the south ħalli jiġu l-Libja, għax kollha mil-Libja. Il-Libja hemm miljuni jistennew fil-kju. Miljuni!! Minn kullimkien. Sub Saharan. Jekk hemm bniedem fil-Kongo u qed jgħidu li hemm il-ġlied il-Kongo, dan mhux ovvja li hemm il-ġlied – tribujiet ma jitħamlux bejniethom, imur it-Tanżanija. Il-Kongo tmiss with ten countries. Ten. Għandek minn fejn tagħżel, kemm taqsam. Allura xil-Mad**** trid tiġi Malta int! Mur ixxejjer! Għandhom fejn imorru. Għandhom kontinent sħiħ mimli ġid. U aħna jaħasra m’għandna xejn ħlief il-patrimonju kulturali. Dak iva għandna kemm trid biex inbigħu. We are not wealthy like them but we are rich, very rich. We are the richest country in the world. Not in monetary terms but in spiritual, cultural terms.”